سبک های معماری ایران | سبک معماری اصفهانی

سبک معماری اصفهانی آخرین سبک از سبک های ششگانه معماری ایران به شمار می آید. پیدایش این سبک از نظر زمانی مربوط به قبل از شروع دوره صفویه است. دوره صفویه یکی از درخشان ترین دوران معماری ایران است که خوشبختانه آثار زیادی نیز از این دوره به جای مانده است. سبک معماری اصفهانی در کتب و مراجع با نام های دیگری همچون: سبک صفوی، قاجاری، زندی و زند-قاجار نیز عنوان شده است.

اما بر خلاف نام این سبک، خواستگاه اصلی این معماری شهر اصفهان نیست. اولین بناهای ساخته شده در شیوه اصفهانی، به دوران حکومت ترکمانان قره قویونلو بر می گردد. این حکومت در هرج و مرج به وجود آمده در اواخر دوران تیموری در غرب و شمال غرب ایران قدرت گرفته بود.

در شیوه معماری اصفهانی پیچیدگی و هندسه قوی طرح های سبک آذری وجود ندارد. بلکه برعکس، پلان ها عمدتا ساده، مربع و یا مستطیل هستند. همچنین نماها نیز ساده و یکدست و بدون برجستگی می باشند. تزئینات نماها سراسر با کاشی های معرق و هفت رنگ و همچنین انواع گچبری ها و آرایه های آجری معقلی تزئین شده اند.

از ویژگی های دیگر سبک معماری اصفهانی می توان به استفاده از گنبدهای دوپوسته پیوسته، گسسته و میان تهی اشاره کرد. همچنین پوشش هایی چون طاق و نیزه، کاربندی و یزدی بندی نیز در این دوره رایج بوده است.
همانطور که گفتیم این معماری در غرب ایران آغاز شد. اما با آغاز سلطنت عباس میرزا و انتقال پایتخت به اصفهان، این شهر به نهایت آبادانی و شهرت خود رسید. بنابراین اصفهان جایگاه مهمترین بناهای معماری سبک اصفهانی شد.
در این زمان به علت نیاز فراوان به توسعه شهری و ساختمان سازی، مساجد باشکوه در کنار کاخ های حکوتی قرار می گرفت. سایر بناهای شهری چون مدارس، حمام ها، بازارها و کاروانسراها نیز بسیار مورد توجه واقع شد.

مهمترین بناهای سبک معماری اصفهانی:

• مسجد امام اصفهان(مسجد شاه)
• کاخ عالی قاپو
• مسجد شیخ لطف الله
• مسجد وکیل شیراز
• مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان
•